بخش 3

مد الگویی فرهنگی است که به‌وسیلۀ بخشی از جامعه پذیرفته می‌شود و یک دورۀ‏ زمانی نسبتاً کوتاه دارد و سپس فراموش می‌شود. به‌ تعبیری دیگر، مد رایج شدنِ شیوه‌ای از زینت در ابعاد مختلف زندگی است، مانند طرز لباس پوشیدن، آرایش کردن، چیدمان خانه، شیوۀ نماسازی ساختمان و مدل ماشین و نظایر این‌ها. مدگرایی این است که فرد سبک لباس پوشیدن و طرز زندگی و رفتار خود را مطابق آخرین الگوها تنظیم کند و به‌محض آن‌که الگوی دیگری در جامعه رواج یافت، از الگوی جدید پیروی نماید. مد اگر به معنای رعایت شیوه‌های متداول عصر و زمان و در چارچوب شئون زندگی اجتماعی و دینی و پوشش شرعی باشد، امری پسندیده و ارزشی است؛ زیرا انسان باید فرزند زمانۀ خود باشد. اما افراط و تفریط در مدگرایی یک ضدارزش به‌شمار می‌رود؛ زیرا این نوع مدگرایی به وارونه شدنِ ارزش‌ها می‌انجامد تا جایی که معروف منکر می‌شود و منکر معروف می‌گردد. در چنین جامعه‌ای، افراد به منکر تشویق می‌شوند و به آن امر می‌کنند و یکدیگر را از معروف بازمی‌دارند. معروف شدنِ منکر و منکر شدنِ معروف، ازنظر اسلام، نوعی ارتجاع و بازگشت به دوران جاهلی است.