۱۰ درصد سالمندان ایرانی مبتلا به زوال عقل هستند

رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد: بیش از ۵۵ میلیون انسان در جهان با زوال عقل زندگی می‌کنند. در ایران برآورد می‌شود حدود ۸ و نیم تا ۱۰ درصد جمعیت سالمندان ( بیش از ۷۵۰ هزار تا ۸۰۰ هزار نفر) مبتلا به دمانس باشند.  

محسن شتی،رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی  با بیان این که بیش از 55 میلیون انسان در جهان با زوال عقل زندگی می‌کنند، گفت: اگرچه دمانس (زوال عقل) عمدتاً افراد مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما نتیجه اجتناب‌ناپذیر افزایش سن نیست. در حال حاضر بیش از 55 میلیون نفر در سراسر جهان با زوال عقل زندگی می‌کنند و سالانه نزدیک به 10 میلیون مورد جدید گزارش می‌شود که 60 درصد آنها در کشورهای با درآمد کم تا متوسط زندگی می‌کنند.

وی افزود: در ایران برآورد می‌شود حدود 8 و نیم تا 10 درصد جمعیت سالمندان ( بیش از 750 هزار تا 800 هزار نفر) مبتلا به دمانس باشند.

این اپیدمیولوژیست بیان کرد: شایع‌ترین نوع دمانس (زوال عقل)، آلزایمر نام دارد. دمانس یک سندرم است که در آن افت عملکرد شناختی ورای آن چیزی است که از عواقب معمول سالمندی بیولوژیک انتظار می‌رود.

رئیس اداره سلامت سالمندان گفت: این اختلال  ماهیتی پیشرونده و مزمن دارد و بر عملکرد  حافظه، تفکر، جهت‌گیری، درک، محاسبه، ظرفیت یادگیری، زبان و قضاوت تأثیر می‌گذارد. اختلال در عملکرد شناختی معمولاً با تغییر خلق و خو، کنترل عاطفی، رفتار یا انگیزه همراه است و گاهی  این علائم  پیش از سایر علائم بروز می‌یابد.

وی ادامه داد: زوال عقل ناشی از انواع بیماری‌ها و صدمات است که به صورت اولیه یا ثانویه بر مغز تأثیر می‌گذارد. بیماری آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است و در 60 تا 70 درصد موارد دمانس را شامل می‌شود.

شتی گفت: اگرچه سن قوی‌ترین عامل خطر شناخته شده برای زوال عقل است، اما همانگونه که ذکر شد نتیجه اجتناب‌ناپذیر سالمندی  بیولوژیک نیست. علاوه بر این دمانس به طور انحصاری بر افراد مسن تأثیر نمی‌گذارد - زوال عقل جوان (که به عنوان شروع علائم قبل از سن 65 سالگی تعریف می‌شود) تا 9  درصد موارد را شامل می‌شود.

وی تصریح کرد: مطالعات نشان می‌دهد که افراد می‌توانند با فعالیت بدنی، اجتناب از سیگار کشیدن، اجتناب از مصرف الکل، کنترل وزن خود، رژیم غذایی سالم و حفظ فشار خون، کلسترول و سطح قند خون، خطر ابتلا به زوال عقل و زوال عقل را کاهش دهند. عوامل خطرساز دیگر شامل افسردگی، انزوای اجتماعی، تحصیلات پایین، عدم فعالیت شناختی و آلودگی هوا است.

رییس اداره سلامت سالمندان بیان داشت: زوال عقل در حال حاضر هفتمین علت اصلی مرگ و میر در بین همه بیماری‌ها و یکی از علل عمده ناتوانی و وابستگی سالمندان در سطح جهان است.

وی افزود: زوال عقل دارای آثار جسمی، روانی ، اجتماعی و اقتصادی است، نه‌تنها برای افراد مبتلا، بلکه برای مراقبت‌کنندگان، خانواده‌ها و جامعه به طور کلی بار فراوانی ایجاد می‌کند.

این اپیدمیولوژیست خاطرنشان کرد: در حال حاضر درمان قطعی برای دمانس وجود ندارد. داروهای ضد زوال عقل و درمان‌های تعدیل‌کننده بیماری که تا به امروز ساخته شده‌اند دارای اثربخشی محدودی هستند و در درجه اول برای بیماری آلزایمر توصیه شده‌اند ، اگرچه درمان‌های جدید متعددی در مراحل مختلف آزمایشات بالینی در حال بررسی است.

شتی گفت: علاوه بر این، می‌توان خدماتی برای حمایت و بهبود زندگی افراد مبتلا به زوال عقل و مراقبین و خانواده‌های آنها ارائه داد. اهداف اصلی مراقبت از زوال عقل عبارتند از تشخیص زود هنگام به منظور ارتقاء مدیریت به موقع و بهینه، بهینه‌سازی سلامت جسمانی، شناخت، فعالیت و رفاه، شناسایی و درمان بیماری‌های جسمی همراه، مدیریت تغییرات رفتاری، ارائه اطلاعات و حمایت بلندمدت از مراقبین.

وی  اضافه کرد: بدین منظور اداره سلامت سالمندان دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس، دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد، مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌ها و دفتر مشاور وزیر در امور توانبخشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی  در خردادماه 1400 اقدام به انتشار"  برنامه کشوری دمانس در نظام سلامت ایران" کرد.