بخش 3

باور به حقیقت معاد و دنیایى که انسان پس از مرگ با آن روبه‌رو است آثار تربیتى بی‌شماری در خانواده به‌همراه دارد و اعضای خانواده را وادار می‌کند تا در ارتباط با دیگران، بیشتر مراقب رفتار خود باشند تا حقى از دیگر اعضاى جامعه ضایع نشود. زیرا این حقوق بعد از مرگ، وزرووبالى بر گردن فردند و ممکن است او به‌دلیل همین حق، برای همیشه در عذاب دوزخ گرفتار شود. بنابراین یکى از آثار ایمان به معاد اعتقاد به رویارویى انسان با پروندۀ عمل است. عمل مى‌‏تواند فردى یا اجتماعى باشد. عمل فردى و ارتباط آن با معاد کمتر مورد بحث است، چون بیشترِ افراد متدین به آن توجه دارند، اما یکى از موضوعاتی که افراد به‌‏ویژه مسلمانان، به آن توجه کمتری کرده‌اند عمل اجتماعى و آثارى است که رفتار اجتماعى و تقابل افراد با هم در جامعه به‌جا مى‏گذارد و در قیامت بررسی و حسابرسی می‌شود. باور به معاد آثار معنوی نیز دربر دارد. ازجمله این‌که خداوند در قرآن فرموده‌است:‌ «هرکس به خدا و روز قیامت ایمان آورد و هرکس تقواى الهى پیشه کند، خداوند راه نجاتى براى او فراهم مى‏کند و او را از جایى که گمان ندارد روزى مى‏دهد.»[1]   [1]) سورۀ طلاق، آیات ۲ و ۳.