بخش 17

مجالست و همنشینی خانواده با دیگران موضوع بسیار مهمی است؛ زیرا تأثیرپذیری فرد و خانواده از دیگران و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند و جایگاه و نقش دوستان و همنشینان در سعادت و شقاوت آن‌ها غیرقابل انکار است. از نگاه آموزه‌های اسلامی، هر نوع انحراف یا ضعف در عقیده و نگرش، خلق‌وخو و رفتار هم‌نشینان، ناخودآگاه، بر فرد تأثیر نامطلوب می‌گذارد، هرچند آنان نخواهند آن انحراف را به همنشین خود انتقال دهند یا آن‌که فرد قصد یادگیری و الگوبرداری از آن‌ها را نداشته باشد. ازاین‌رو پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله به همگان توصیه فرمودند که در انتخاب دوستانشان دقت بیشتری داشته باشند، زیرا انسان به دین دوست و هم‌نشین خود معرفی شده‌است: «الْمَرْءُ عَلَى‏ دِينِ‏ خَلِيلِهِ‏ وَ قَرِينِهِ‏.‏»[1] البته پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله مجالست با عالمان و دانشمندان را بابرکت برشمرده‌اند[2] و مجالست با آنان را همتا و همانند مجالست با خود عنوان کرده‌اند؛[3] اما سفارش هم می‌کردند که «با هر عالمی ننشینید، مگر عالمی که شما را از پنج چیز به پنج چیز فراخواند: از شک به یقین، از دشمنی به خیرخواهی، از تکبر به فروتنی، از ریا به اخلاص، و از رغبت [به دنیا] به زهد.»[4]   [1]) الکافی، ج ۲، ص ۳۷۵.                              [2]) تاریخ بغداد، ج ۴، ص ۱۶۰. [3]) کنزالعمال، ج ۱۰، ص ۱۷۰. [4]) أعلام‌ الدین فی صفات المؤمنین، ص ۲۷۲.