بخش 9

همان‌طورکه در مباحث اسلامی تأکید شده‌است که با نیکان،‌ شایستگان، خردمندان و امثال این‌ها معاشرت داشته باشید، سفارش‌های متعددی دربارۀ قطع ارتباط و رفت‌وآمد با افراد بی‌اعتقاد،‌ قدرت‌دوستان، انسان‌های شرور، دروغگویان، عیب‌جویان، خائنان، سخن‌چینان، اسراف‌کاران، و امثال این‌ها نیز وارد شده‌است. روایات اهل بیت علیهم‌السلام از رفاقت و معاشرت با افراد و گروه‌های زیر برحذر داشته‌اند:[1] از رفاقت با دروغگویان بپرهیزید، زیرا دروغگو مانند سراب است که نزدیک را دور و دور را نزدیک جلوه می‌دهد؛ از دوستی با افراد فاسق و گناهکار اجتناب کنید که آن‌ها شما را به یک لقمه یا کمتر می‌فروشند؛ از رفاقت با افراد بخیل خودداری کنید که شما را در زمانی که نیاز به آن‌ها دارید، رها می‌کنند؛ از مصاحبت و معاشرت با نادانان بپرهیزید که آن‌ها می‌خواهند به شما نفع برسانند، اما ضرر می‌رسانند؛ از دوستی با کسانی که از خویشاوندان خود بریده‌اند دوری کنید، که این گروه در قرآن مورد لعن و نفرین قرار گرفته‌اند؛ از رفاقت و همنشینی با انسان‌های بد به‌شدت پرهیز کنید، زیرا انسان شرور مانند شمشیر برهنه است که ظاهری زیبا و آثاری زننده دارد.»[2] البته اگر این افراد از خویشان و بستگان باشند نباید به‌کلی با آن‌ها قطع رابطه کرد، بلکه می‌توان شیوه‌های ارتباطی را تغییر داد و صله‌رحم را به‌جا آورد، مثلاً با تماس تلفنی و تصویری و نظایر این‌ها تا حدودی ارتباط را حفظ کرد.   [1]) بحارالأنوار، ج ۷۱، ص ۱۹۷‑۲۰۱. [2]) نزهة الناظر و تنبیه الخواطر، ص ۱۳۶.