یکی از معاملاتی که در شرع مقدس اسلام از آن منع شده‌است، خریدوفروش مواد مخدر و مشروبات الکلی است که مصرفشان یکی از مظاهر انحطاط اخلاقی بشر است و باعث خارج‌ شدن از حالت طبیعی و عادی و ایجاد احساس لذت کاذب، کاهش قدرت تفکر و ادراک، زوال عقل، کسالت و سستی، ازخودبیگانگی، بی‌قیدی، و بیماری خطرناکی به ‌نام اعتیاد می‌شود که آسیب‌های جبران‌ناپذیری، هم به افراد و هم به جامعه تحمیل می‌کند که گاهی تا چند نسل را درگیر می‌سازد و جامعه را به‌سوی گمراهی و تباهی سوق می‌دهد. شهید مطهری رحمة‌الله‌علیه در این باره می‌گوید: «در زمان شارع، تریاک و اعتیاد به آن وجود نداشته‌است و ما در ادلۀ نقلیه دلیل خاصی دربارۀ تریاک نداریم، اما به دلایل حسی و تجربی، زیان‌ها و مفاسد اعتیاد به تریاک محرز شده‌است. پس در اینجا با عقل و علم خود، به یک ملاک یعنی یک مفسدۀ لازم‌الاحتراز در زمینۀ تریاک دست یافته‌ایم. و ما به‌حکم این‌که می‌دانیم چیزی که برای بشر مضر باشد و مفسده داشته باشد ازنظر شرعی حرام است، حکم می‌کنیم که اعتیاد به تریاک حرام است و اگر ثابت شود که سیگار سرطان‌زاست، یک مجتهد به حکم عقل، حکم می‌کند که سیگار شرعاً حرام است.[1] در ایران، قانون‌گذار با در نظر گرفتنِ مواد قانونی، خریدوفروش و نگهداری مشروبات الکلی را ممنوع و جرم شمرده‌است و به‌شدت دربارۀ اجرا و اِعمال این مقررات حساسیت خود را نشان داده‌است و از این طریق، در پی کنترل و کاهش چنین جرائمی است.[2]   [1]) آشنایی با علوم اسلامی، اصول فقه، ج ۳، ص ۵۲. [2]) قانون مجازات اسلامی، فصل بیست‌وهشتم، بخش تعزیرات، در ضمن مادّۀ 702.