جامعه ایران و تمامی جوامع همواره درگیر نوعی آسیب اجتماعی بوده اند و بنظر می رسد این آسیب ها در آینده هم ادامه داشته باشند. اما میزان ظهور و بروز این این آسیب ها در دوره های مختلف و متاثر از عوامل متعدد متفاوت بوده است. در شرایط فعلی جامعه ایران اعتیاد وضعیت بسیار اسفناکی دارد و بنظر می رسد به صورت مستقیم و غیر مستقیم بیش از 12 میلیون نفر با اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان سنتی و صنعتی درگیر هستند، این موضوع ضرورت عمل صحیح و سریع در این حوزه را به خوبی نشان می دهد.

همانطور که در بالا بیان شد، رویکردهای متفاوتی نسبت به حوزه اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان در کشور بعد از انقلاب وجود داشته است که بعضا با موفقیت هایی هم رو به رو بوده اند. رویکردهای روانشناختی مانند معتاد به مثابه بیمار یا معتاد به مثابه فرد ناآگاه و یا معتاد به مثابه مجرم در کشور داشته ایم که بنظر می رسد هیچکدام توفیق چندانی نداشته اند. البته کشور ایران در رویکرد مبارزه با قاچاق مواد مخدر عملکرد مطلوب و مناسبی داشته است. در این اواخر هم نگاه اجتماعی به موضوع اعتیاد وجود داشته است که خواهان درگیری نهادهای مختلف و نگاه های متفاوت با موضوع اعتیاد است.

در این سند معتقدیم برای کاهش آسیب های اجتماعی مانند اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان باید ابتدا نگاه جامع و متفاوتی به موضوع داشت، نگاه ما براین اساس تنظیم روابط انسانی بر مبنای نظامات سیزده گانه اجتماعی است. پس براساس این نظر باید ابتدا تبیین شود که چرا اعتیاد در جامعه ایران در حال افزایش است؟ چرا سن اعتیاد رو به کاهش است؟ چرا شیوع اعتیاد در گروه های جدیدی مثل بانوان رو به افزایش است؟ سپس باید دلایل آن را برشمرد.

بدین منظور ما ابتدا متصوریم که جامعه فعلی اغلب کنش های فردی و جمعی افراد براساس منفعت شکل گرفته شده است. سپس باید دلایل جزیی، مصداقی که مبتنی بر تجربه میدانی است از دلایل شیوع اعتیاد برشمرده شوند و پس از آن باید راهکار حل مسئله اعتیاد را در نظامات اجتماعی و بسترها که همان مصادیق جزیی و عینی نظامات است بررسی شوند. مثلا یکی از دلایل اصلی شیوع اعتیاد در جامعه ایران تضعیف نظام خانواده است. همچنین برهم خوردن نظام تفریح و سرگرمی افراد جامعه نیز می تواند نقش به سزایی در بالا رفتن آمارهای اعتیاد داشته باشد. فلذا باید این موارد در یک تجربه عینی و مصداقی نشان داده شود، ان شالله.