اتاق وضعیت تاریخچه ای بسیار طولانی به وسعت تاریخ دارد، در واقع در تمام زمانها با نام ها و اشکال مختلف بوده است.به طور مثال فرماندهان جنگ برای رسیدن به اهداف مورد نظر از این روش استفاده میکردند و در راستای اهدافشان به بررسی وضعیت دشمن میپرداختند . در اهمیت و ضرورت اتاق وضعیت همین بس که در قرآن کریم هم به این موضوع اشاره شده است و خداوند به ما روش بررسی و شناسائی وضعیت را یاد میدهد. بعد از آن که حضرت موسی علیه السلام قوم خود را به پشت دروازه های سرزمین موعود رساند، به آنها گفت خداوند فرمان داده تا قومی فاسد که در این سرزمین مشغول فساد هستند را بیرون کرده خود درآن سکونت کنید.حضرت برای این که از وضعیت و احوالات این قوم مطلع باشد نفراتی را برای جمع آوری اطلاعات و شناسایی وضعیت آن قوم فرستاد تا از تعداد نفرات ، تجهیزات ، نوع سلاح ها ، نقاط قوت و نقاط ضعف آنها با خبر شود . در اینجا ما متوجه میشویم که اطلاعات و آگاهی درست از وضعیت دشمن به ما در تصمیم گیری صحیح کمک خواهد کرد تا به سطح مطلوبی از اهداف خود برسیم. وضعیت به این معنا میباشد که ما وضع موجود خودمان نسبت به اطرافمان را از هر جهت بدانیم.بدانیم بحران چیست ، بحران دقیقا کجاست ، سطح بحران در چه حد است، روش مواجهه با بحران چگونه خواهد بود و... در دوران دفاع مقدس زمانی که دشمن خارجی با تمام تجهیزات مدرن نظامی روز دنیا برای اشغال گری و تصرف کشور به خاک ما هجوم آورد کشور با یک بحران مواجه شد. بلا فاصله بعد از شروع جنگ نیروهای ارتش،سپاه و بسیج مردمی برای مقابله با دشمن راهی مناطق جنگی شدند . از آنجایی که وسعت جنگ بسیار بود نیاز بود تا در جبهه ی خودی به یک هماهنگی دقیق،فهم درست از میدان و آگاهی صحیح از دشمن  رسید، اما متاسفانه در اوایل جنگ این مهم وجود نداشت و شاهد بودیم که در بعضی جبهه ها نیروهای خودی به دلیل عدم آگاهی به میدان نبرد خودی ها را زیر آتش میگرفتند. با تشکیل اتاق اطلاعات عملیات توسط شهید حسن باقری در جبهه ها به مرور زمان این خلاء جبران شد و تا جایی پیش رفت که این اتاق اطلاعات عملیات مهمترین شاخصه برای مقابله با دشمن شد. اتاق وضعیت یا اتاق اطلاعات عملیات یا اتاق جنگ هر سه یکی هستند. در ادامه ما با استفاده از لفظ رصد وضعیت( یا اتاق وضعیت) با شما طرح مسئله خواهیم کرد. اصلی ترین و مهم ترین وظیفه ی رصد وضعیت آگاهی بخشیدن فرماندهان نسبت به میدان برای تصمیم گیری صحیح و دقیق میباشد. رصد وضعیت بسته به نوع میدانی که در آن عملیات میکنیم تفاوت دارد .گاهی باید در سطح یک محله  یا یک شهر یا یک استان و یا در سطح ملی تشکیل اتاق رصد وضعیت داد. اما در چه زمانی ما نیاز داریم تا اتاق وضعیت داشته باشیم؟ جواب این سوال این است که هر گاه در معرض بحران قرار گرفتیم لازم است تا سریعا در مرحله ی اول بر وضعیت موجود مسلط شویم. بحران ها گاها از جنس جنگ نرم است ویا از جنس جنگ سخت؛ شاید اصلا یک بحران طبیعی باشد(زلزله ،سیل،آتش سوزی و ...) حتی میتواند یک بحران زیست محیطی ناشی از فعالیت های غیر استاندارد انسانی باشد. بحران درواقع یک شرایط اضطراری است که اگر آن را مدیریت نکنیم، باعث خسارات بسیاری خواهد شد. پس یکی از دلایل این است که زمانی اتاق وضعیت تشکیل میدهیم که درشرایط  بحران قرار گرفته باشیم. فهم این که ما بدانیم الان کجا هستیم ، بحران چقدر شدید است ، در چه نواحی ای خسارت دیده ایم، برای جبران چه داریم و چه باید فراهم کنیم، بسیار مهم است. حتی اگر برترین ابزار را هم برای مقابله با بحران داشته باشید، اما از میدان فهم صحیح و صادقی نداشته باشید شما محکوم به شکست خواهید بود. شهید باقری در این رابطه میگویند اگر 100% اطلاعات صحیح از میدان داشته باشی 100%  عملیات موفق خواهی داشت، این یعنی همان فهم و دانش صحیح و صادق از میدان