بنیاد تحول اجتماعی؛ ستاده مبارزه با مواد مخدر می‌گوید که کشف موارد مخدر در سال 59 شمسی، 12 تن بوده و در سال 1400، این عدد هزار و 200 تن، یعنی 120 برابر در طول 40 سال اخیر شده است.
حجت الاسلام و المسلمین منتظری دادستان کل کشور در دیداری که دادستان کشور تاجیکستان داشت گفته بود: کشور افغانستان یکی از تولیدکنندگان مواد مخدر است و این همجواری و همسایگی باعث شده بخش زیادی از مواد مخدر به ایران وارد و به کشورهای دیگر از جمله کشورهای اروپایی ترانزیت شود.
همچنین سردار “مجید کریمی” رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا گفته بود طبق آن چیزی که سازمان ملل اعلام می‌کند ۳۵ درصد مواد مخدر تولیدی در افغانستان، برای ترانزیت و مصرف وارد ایران می‌شود.
بنابراین بیشترین کشفیات مواد مخدر در ایران مربوط به موادی هست که از افغانستان به ایران وارد می‌شود.
12 هزار تن تولید مواد مخدر در افغانستان
افغانستان به عنوان بزرگترین تولید کننده مواد مخدر در جهان، تولید خود را از 300 تن در سال 59 شمسی به 12 هزار تن در سال 98 شمسی رساند. این کشور از سه مسیر بالکان(ایران به ترکیه به شرقو غرب اروپا)، مسیر جنوبی(پاکستان به ایران به آفریقا ، اروپا، مسیر پاکستان به ایران به آفریقا، آسیا، خاورمیانه و کاندا) و مسیر شمالی(آسیایی میانه به فدراسیون روسیه) در دنیا توزیع می‌کند.
ایران به عنوان کشوری که مرز گسترده‌ای با افغانستان دارد هموراه یکی از کشورهای مستعد برای توزیع و فروش موارد مخدر این کشور است. تا سال 1400 برای مبارزه با مواد مخدر و همچنین جلوگیری از ورود آن به کشور حدود 4 هزار نفر در این راه شهید و 12 هزار نفر جانباز شدند.
در سال گذشته نیروهای مسلح کشور توانستند 236 هزار نفر قاچاقچی مواد مخدر اعم از تولید کننده و توزیع کننده مواد مخدر را دستگیری کنند. این امار نشان می‌دهد که همچنان مبارزه با مواد مخدر در کشور با گستردگی بالا صورت می‌گیرد اما آنچه که بیشتر کارشناسان این حوزه مطرح کردند مبارزه با سر منشا تولید و توزیع مواد است.
کاهش جرم انگاری مواد مخدر در ایران
سوئد به عنوان یکی از کشورهای موفق در زمینه کنترل مواد مخدر ، یکی از تند رو ترین سیاست‌ها را علیه مواد مخدر را دارد. علاوه بر این سوئد خرید و فروش مواد مخدر حتی برای مصارف شخصی ممنوع کرده است، این در حالی است که در سال‌های اخیر جرم انگاری در مواد مخدر در ایران کاهش پیدا کرده است و این موضوع سبب شده که توزیع کنندگان و حتی مصرف کنندگان از این موضوع سو استفاده کنند.
در حال حاضر 1006 نوع مواد مخدر در دنیا تولید می‌شود که این آمار در سال 85 نزدیک به 170 نوع بوده یعنی در طول این مدت تنوع مواد مخدر صنعتی 600 درصد رشد را نشان می‌دهدف به همین منظور نوع برخورد و جرم انگاری با مواد مخدر باید تغییر و شدیدتر شود.